Om het concept van 'het detentiehuis' uit te werken liet VZW De Huizen zich inspireren door:
1) Verschillende werkgroepen (personeel & begeleiding, infrastructuur, juridische factoren, strategie) in het kader van het project “Gedifferentieerde strafuitvoering” van de Liga voor Mensenrechten.
2) Studies uit binnen- en buitenland naar de efficiëntie van detentie, waaronder:
- Peer support in detentie: een kwalitatief onderzoek naar de implementatiemogelijkheden in Vlaamse gevangenissen (2016) - Cérane Van de Reyde - Promotor prof. dr. Freya Vander Laenen
- Kosten van detentie (2012) - Delfien Van Hoorebeke - Promotor Prof. Dr. Freya Vander Laenen
- Kleinschalige detentie in Scandinavië: een eye-opener?! (2012) - Katrien Weltjens - Promotor Prof. Dr. Kristel Beyens
- De strafuitvoering in België en Noorwegen: een wereld van verschil? (2016) - Ellen Huybrechts - Promotor. Prof. Dr. Tom Vanderbeken
3) Voorbeelden van gelijkaardige modellen uit binnen- en buitenland, waaronder:
- De Grote Robijn, die van een klooster een opvangcentrum voor jongeren maakt (2022) Stad Antwerpen
- Tussen detentie en vrijheid: de re-entry woning. Een belevingsonderzoek (2018) Sieglinde Verkindere - Promotor Prof. Tom Vanderbeken
Het concept werd intussen verder verfijnd op basis van:
1) Verdere studies naar deelaspecten van het concept (bv. de kost, de integratie in een buurt), waaronder:
- Case study onderzoek naar de inzetbaarheid van parametrische ontwerpstrategieën : detentiehuizen (2013) - Samuel Cuvelier - Promotor: Prof. Dr. Ronald De Meyer
- Kleinschalige detentie: typologisch onderzoek naar generische ontwerpoplossingen (2018) - Silke Swaenepoel - Promotor Prof. Dr. Ronald De Meyer
- Raamwerk voor de evaluatie van locaties voor een duurzaam strafuitvoeringsproject (2016) - Sarah Holbrouck - Promotor Prof. Dr. Ronald De Meyer
- Communicatiestrategie tegen het NIMBY-probleem bij detentiehuizen (2014) - Ambre Deprez - Promotor Prof. F. Verbruggen
- Een architecturale typologie voor een kleinschalige gedifferentieerde strafuitvoering (2012) - Elke Deyaert - Promotor Prof. Dr. Ronald De Meyer
- Small is beautiful? Een onderzoek naar mogelijkheden en beperkingen van kleinschalige detentiemodellen (2012) - Eleni De Roek - Promotor Prof. Dr. Tom Vander Beken
- Kleinschalige detentiewoningen als alternatief voor het Belgische gevangeniswezen (2019) - Birgit Van Vuchelen - Promotor Prof. Dr. Ronald De Meyer
- Kleinschalige detentievormen geëvalueerd. Breaking The Walls (2018) - Amber Van Belle - Promotor Prof. Dr. Tom Vander Beken
- Een prospectief onderzoek naar de organisatie van hulp- en dienstverlening in een transitiehuis (2018) - Linde Tilley - Promotor Vincent Eechaudt
- Uithanden gegeven jongeren (2018) - Yana Jaspers - Promotoren Prof. Dr. Jenneke Christiaans & Prof. Dr. An Nuytiens
- Het regime en dagindeling in kleinschalige detentiehuizen: uitwerken van het concept (2019) - Joke Smeets - Promotor Prof. Dr. Aertsen
- De mening van de burger over de rol van detentie (2019) - Manu Pintelon - Promotor Prof. Dr. Charlotte Colman
- De bouwtechnische uitwerking van een transitiehuis (2019) - Sofie Hauquier - Charlotte Van Rysseghem - Promotor Alexis Versele
- Alternatieve detentie voor seksueel delinquenten: behoefte versus risico? (2020) - Clincke Xena - Promotor Prof. Dr. Christophe Vandeviver
- Onderwijs in 'De Huizen'. Een kwalitatief onderzoek gericht naar het onderwijsaspect in kleinschalige detentie (2020) - Sofie Marie Carbonez - Promotor Prof. Dr. Dorien Brosens
- Onderzoek naar kleinschalige, geïntegreerde en gedifferentieerde detentievormen (2020) - Laura Ambre De Meester - Promotor Prof. An-Sofie Vanhouche
- Communicatie bij implementatie van kleinschalige detentiehuizen. Ervaringen van buurtbewoners rond het transitiehuis in Mechelen (2020) - Veerle Verlinde - Promotor Prof. Dr. Vander Beken Tom
- De 5 strafuitvoeringsdoelen: theorie versus praktijk (2020) - Elieze Termote - Promotor Prof. Dr. Vander Beken Tom
- Het Pilootproject Transitiehuizen in de praktijk: Een kwalitatief onderzoek naar de samenwerking tussen gevangenis en transitiehuis in Mechelen (2020) - Anton Hunink - Promotor Dr. G.J. Zuijdwegt
- Publieke opinies inzake kleinschalige detentie (2020) - Tess Britt De Westerlinck - Promotor Prof. An-Sofie Vanhouche
- Een kwalitatief onderzoek naar herstel in detentie: België vs. Nederland (2020) - Laurien Crabbé - Promotor Prof. Dr. T. Daems
- De (on)toereikendheid van het hulp- en dienstverleningsaanbod in Vlaanderen voor kinderen van (ex-)gedetineerden (2020) - Castelein L., El Issati S., Hollebeke M., Staelens C., Van Sande A., Vandaele E., Vandekerckhove C., Vanneuville C. - Promotor Persyn Laure
- DETENTIEHUIZEN: voor Moeder en Kind (2021) - Carpentier D., Declercq J., Herregodts Z., Maes C., Mulle A., Piens Q., Vanhoecke F. & Vanhooren S. - Promotor Mestdagh Steven
- Implanter une maison de détention à Liège (2021) - Claire Lekeu - Sous la direction de : David Tieleman
- Costs of detention houses (2021) - Anne-Sophie Luca & Thomas Luca - Promotor: Prof. Dr. Filip Roodhooft
- Het transitiehuis: de weg naar een geslaagd tertiair desistance proces? De stem van omwonenden in kaart gebracht. (2021) - Amber De Geyseleer - Promotor Prof. Dr. Colman
- De politiek wil detentiehuizen - realistisch of utopisch? Een analyse van het politiek discours over kleinschalige detentie van de Belgische partijen (2021) - Noa Tamar Shoshan - Promotor: Prof. Dr. Kristel Beyens
- Een evaluatietool voor gebouwreconversie (2022) - Margo Romanus - Promotor Ruben Verstraeten - ereprof. Dr. Ronald De Meyer
- Entre reinsertion et repression, l'espace architectural comme outil de reinsertion de la population carcerale en Belgique (2023) - Dieter Antoine - Promotor Andrea Anselmo, Cécile Chanvillard, Christiane Fontaine et Gérald Ledent
- Halfweg naar huis – Halfway home: Een beschrijvende studie naar halfway houses in Canada (2024) - Camille Van den Heuvel & Liesbeth Helsen - Promotor: Prof. An-Sofie Vanhouche
- Van cel naar herstel: Het ongehoorde verhaal van jongvolwassenen in detentie. (2024) - Bouvroy Kiani, Mebis Anke, Mot Myrthe, Schuermans Joke, Vandenbogaerde Lena & Vanderbeke Karen - Promotor: Wancour Tineke
- Jongvolwassenen tussen 18 en 23 jaar als aparte categorie in het Belgische strafrechtsysteem. Een onderzoek naar het belang en de haalbaarheid (2024) - Kato Anciaux - Promotor: Prof. Dr. Jan Verplaetse
- Het leefklimaat in de Belgische detentiehuizen. Een casestudy in het detentiehuis van Kortrijk (2024) - Louise Decabooter - Promotor: prof. Ann De Buck
2) Oefeningen van studenten architectuur die resulteerden in maquettes en buurtplannen voor mogelijke detentiehuizen (onder prof. Ronald De Meyer).
3) Overleg met organisaties en lokale besturen die mogelijks geïnteresseerd zijn om een detentiehuis op te starten, wat onder andere resulteerde in een stappenplan voor de implementatie van een transitiehuis Een transitiehuis is het eerste soort detentiehuis dat in België werd opgezet voor mensen op het einde van hun straf. Daarnaast werd VZW De Huizen bijvoorbeeld ook opgenomen op de website van de VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten).
4) Sinds 2019 maakt VZW De Huizen ook deel uit van RESCALED, een VZW die op Europees niveau pleit voor detentiehuizen ter vervanging van grootschalige gevangenissen. Door deel uit te maken van deze Europese beweging komen we in contact met organisaties, beleidsmakers, praktijkmensen, journalisten en academici uit heel Europa. Daarnaast tekent RESCALED ook in op verschillende Europese middelen door middel van projecten. Zo bouwt RESCALED netwerken en platforms op om ideeën over kleinschalige detentie uit te wisselen en samen oplossingen te bedenken. Op deze manier verzamelt VZW De Huizen veel informatie over buitenlandse voorbeelden.
- Meer informatie over RESCALED
- Meer informatie over inspirerende praktijken in Europa
- Meer informatie over de resultaten van het INSPIRE project (Incarceration & Social Purpose in Restorative Cities), een collectief leerproces over detentiehuizen en de dynamische interactie met hun lokale, stedelijke, economische en sociale context. Wat zijn goede voorbeelden van herstelrecht in relatie tot detentiehuizen? Hoe kan een detentiehuis geïmplementeerd worden? Hoe kan een detentiehuis zichzelf financieren via een sociale onderneming? En hoe empoweren en versterken we de stem van ervaringsdeskundigen tijdens het implementatieproces?
5) Contact met verschillende kabinetten op Vlaams en Federaal niveau. Overlegmomenten met verschillende politieke partijen die een terugkoppeling geven over de mogelijkheden om detentiehuizen te realiseren binnen de huidige Belgische context.
6) De resultaten van een aantal casestudy's naar mogelijke detentiehuizen in België, alsook de eerste resultaten van de huidige transitie-en detentiehuizen.